به همه داوران و شطرنجبازان عزیز توصیه می شود این مقاله را بخوانند
در هفته ماقبل آخر لیگ برتر ایران دو بازیکن نام آشنای ایران استاد بین المللی پوریا درینی و استاد فیده امیر محمد سوزنکار در برابر هم قرار گرفتند.در لحظات پایانی بازی زمانی که درینی چند ثانیه وقت داشته است سوزنکار ساعت را متوقف کرده و داور را فرا خوانده است.و مدعی شده است که حریف وی بازی را ثبت نمی کند و با توجه به اینکه بازی با زمان فیشر انجام می شود ایشان باید حرکات ثبت نشده ی قبلی را در زمان خود ثبت نماید سپس بازی ادامه یابد.سرداور مسابقات به آقای درینی اعلام کرد که از هم اکنون بازی را ثبت کنید(بدون هیچ جریمه ای).اما سوزنکار راضی نشد و اعلام کرد : آقای درینی باید حرکات قبلی بازی که در ضیق وقت ثبت نکرده است را ثبت کند و پس از آن بازی ادامه یابد.و در اعتراض به اصرار سرداور برای ادامه بازی به بازی ادامه نداده و اعتراض کتبی خود به رای سرداور را به هیات ژوری ارسال کرد.
با توجه به اینکه ثبت حرکات بازی که توسط شطرنجبازان انجام می شود، یکی از ارکان نظارت داوران بر بازیهاست و برگه های ثبت سند داوری محسوب می شود بر آن شدیم تا این ماده قانونی را با نظر بزرگان این رشته مورد بررسی قرار دهیم.در کتابچه قوانین در ماده هشت در مورد ثبت حرکات توضیح کاملی داده شده است.ا
ما آنچه که مورد نظر ماست این است که وقتی بازیکنی بابت ثبت هر حرکت در بازی پاداش می گیرد ولی بازی را ثبت نمی کند چه حکمی را باید جاری کرد؟
آیا داور باید بازیکن را مجبور به نوشتن حرکات انجام نشده کند؟حتی اگر زمان وی به اتمام رسد و بازنده شود؟و یا اینکه جرایم دیگر را اعمال کند؟
(برون رفت از این ابهامات و بسیاری از ابهامات دیگر در قوانین پیش بینی نشده است اما می توان قوانین را با اجماع نظر با قوانین دیگر تفسیر کرد و یا اینکه مانند فدراسیون شطرنج امریکا کتابچه ی قوانین داخلی تنظیم و در مورد ابهامات، رویه واحد و تصمیم گیری واحد صورت گیرد)ابتدا به پاسخی که گورت گیسن مسئول قوانین فیده به پرسش داور فیده از کشورمان هادی بخشایش داده است توجه کنید:
پرسشگر: هادی بخشایش داور فیده از ایران
فرض کنید در یک بازی فکری که 30 ثانیه پاداش حرکت به ازای هر حرکت محاسبه می شود، یکی از بازیکنان چند حرکت آخر را ثبت ننموده است.تصمیم شما در مورد اعتراض حریف چیست .به عنوان مثال بازیکن حدود 10 حرکت را ثبت ننموده است و کمتر از 3 و یا 4 دقیقه وقت دارد و برای انجام هر حرکت هم 30 ثانیه پاداش انجام حرکت می گیرد.آیا درست است که داور با اعتراض به این بازیکن او را ملزم به ثبت حرکات در وقت خود می کند و اگر در حین ثبت حرکات پرچم ساعتش بیفتد به حکم داور بازنده اعلام خواهد شد؟
نظر شما را به قوانین داوری جلب می کنم:
بند 1-8 .بخش اول
در جریان یک بازی هر بازیکن موظف است حرکات خود و حریف را به شیوه صحیح و حرکت به حرکت به صورت واضح و خوانا با نمادگذاری جبری در برگه های ثبتی که برای مسابقه تهیه دیده شده است، ثبت نماید
: بند 8-4
در صورتی که بازیکنی کمتر از 5 دقیقه زمان داشته باشد و از 30 ثانیه و یا بیشتر پاداش حرکت برخوردار نباشد در این صورت مشمول قانون 8-1 نمی شود
بند 13-1
داور باید بر اجرای صحیح قوانین نظارت سختگیرانه داشته باشد
به عقیده من بند های مطرح شده بسیار شفاف و پاسخگوی نیاز شما می باشند.بدین ترتیب بازیکنان ملزم به ثبت حرکات می باشند و همانظور که در بندهای 8-1 .و 8-4 عنوان شده است در صورت مشاهده چنین موردی، داور باید قانون را اجرا نماید
در بند 13-1 همانطور کلمه سختگیرانه کاملاً غیر قابل اغماض می باشد
من باید اضافه کنم که دلیل اجرای این قانون این است که عدم ثبت حرکات توسط یک بازیکن موجب تعلق وقت تفکر بیشتری برای او خواهد شد و بازیکن دیگر در این مورد متضرر خواهد شد
توجه کنید:اگرچه گیسن مستقیما به این پرسش پاسخ نداده است اما اشاره وی به بند8-4 به این معنا است که بازیکنی که سی ثانیه پاداش می گیرد ملزم به نوشتن بازی می باشد و تخلف از آن موجب تصمیم داور بر اساس قوانین موجود می شود و در پی آن بکار بردن کلمات نظارت سختگیرانه و غیر قابل اغماض ....کفه قضاوت را به سمت، ثبت حرکات حتی اگر پرچم بیفتد، می برد.
اما داور باتجربه کشورمان جناب آقای سالور نظر دیگری دارد.
وی معتقد است که ادعای ثبت حرکات در ثانیه های پایانی حرکت خوشایندی نیست .اگر در این موقعیت سرداور مسابقات بودم به دلیل این عمل حکم به ادامه بازی می دادم چرا که این بازیکن به احتمال زیاد می توانسته زودتر ادعا کند و اما از یک موضوع نباید به آسانی گذشت اینکه در شرایط فوق سرداور چرا نظارت دقیق تری در سالن نداشته است ؟با نگاه به برگه ی ثبت مذکور مشخص می شود که این بازیکن تقریبا تمامی برگه ی ثبت خود را ناخوانا نوشته است.سرداور و دستیاران وی چرا کنترلی بر این امر نداشته اند ؟قطعا اگر بر این موضوع نظارت دقیق تری شود احتمال بوجود آمدن چنین وضعیتهایی بسیار کاهش می یابد .به نظر من مقصر سرداور مسابقات می باشد که برگه های ثبت را در طول بازی کنترل نکرده است.داوران باید همیشه آمادگی ذهنی و مهارت لازم برای عبور سالم از مرحله ضیق وقت را داشته باشند و کنترل برگه ی ثبت بازیکنان در طول بازی یکی از این مهارت هاست.
فریدون اسکندری یکی دیگر از داوران با تجربه کشورمان نظرات مغایر با نظرات استاد سالو ر دارد .
به نظر من داوران موظفند که در سالن مسابقات مدیریت دقیقی داشته باشند تا بازیکن بازی را حرکت به حرکت بنویسد اما هنگامی که بازیکن از 30 ثانیه پاداش استفاده می کند و بازی را ثبت نمی کند وظیفه داور است که وی را وادار کند حرکات جا مانده را بنویسدحتی اگر پرچم وی سقوط کند.داور مسئول عدم مدیریت بازیکن بر زمان خویش نیست.من هم با گیسن موافقم بازیکن در ازای وقتی که به عنوان پاداش می گیرد موظف به نوشتن است .بازیکنان ما باید یاد بگیرند زمان خود را هم مدیریت کنند .این یک مهارت لازم برای هر بازیکن است.اجازه دهید یک خاطره در همین مورد را تعریف کنم.در مسابقات شهرهای آسیا مرتضی محجوب از تیم فرهنگسرای بهمن در برابر بازیکنی از تیم لبنان قرار گرفت و درست در همین وضعیت مورد سوال شما قرار گرفت.و داور مسابقه بدون توجه به وقت بسیار کم محجوب وی را وادار کرد که حرکات جا افتاده را بنویسد و پس از آن به بازی ادامه دهد. موفق باشید.
مقصود گیاهی داور بین المللی و محجوب آذری
چنانچه در سوال و جواب در خصوص ثبت حرکات در تنگی وقت بطور کامل اشاره شده است هر دو بازیکن موظف به ثبت تمامی حرکات در مسابقاتی که به ازای هر حرکت 30 ثانیه پاداش ارائه می شود می باشند و این به صراحت در قانون آمده است بنده ضمن احترام به نظرات استاد سالور معتقد هستم که مدیریت زمان در طول مسابقه از وظایف خود بازیکن بوده و بر فرض اینکه داوران در این خصوص کوتاهی و کم توجهی کرده باشند و تذکرات لازم را بموقع به بازیکن خاطی نداده باشند و حتی حریف هم با این فرض که در این خصوص رندی کرده باشد این امر هرگز از مسئولیت بازیکن در قبال وظایفی که داشته نمی کاهد و بنابراین اعتقادم بر این است که بازیکن خاطی در زمان باقیمانده خود میبایست تمامی حرکات را ثبت می کرده است . بنده نیز در این خصوص خاطره ای از مسابقات پارسال جشنواره سراسری در مشهد به مسابقه بین محمدمیران خادمی و محرم احمدیان از آذربایجان شرقی اشاره می کنم که در لحظات ضیق وقت محمدمیران خادمی اشاره به عدم ثبت تعدادی از حرکات توسط حریف اشاره کرد که بنده نیز باستناد قوانین بازیکن همشهری را مستلزم به ثبت حرکات در زمان باقیمانده کردم که آقای محرم احمدیان علیرغم برتری که در آخر بازی داشت به جهت عدم صحیح مدیریت زمان در طول بازی و همچنین بی دقتی در ثبت حرکات موفق به ثبت حرکات در زمان باقیمانده نشد و نهایتا بازی را به حریف واگذار کرد بدون آنکه در این خصوص اعتراضی کرده و گناه خود را به گردن دیگران بیندازد.
با تشکر و آرزوی توفیق برای تمامی داوران این مرز و بوم مقصود گیاهی
منبع : سایت شطرنجباز
نقل از سایت رخ